Wpływ opon na zużycie paliwa – co musisz wiedzieć?

W czasach, kiedy ceny paliw nie należą do niskich, wielu kierowców zwraca uwagę na koszty podróży. Z tego względu stosują specjalne techniki jazdy i dokupują akcesoria, które rzekomo zmniejszają spalanie. Przyglądamy się bliżej temu, jaki jest faktyczny wpływ opon na zużycie paliwa.

Jednym z istotnych Dowie obok oporów powietrza i stylu jazdy kierowcy, są opory toczenia generowane przez opony. Są one jedynym elementem samochodu, który zapewnia mu kontakt z nawierzchnią. Z tego powodu spoczywa na nich cały ciężar auta.

Opony pod wpływem masy samochodu uginają się i mocno przylegają do drogi. Oznacza to, że część ich powierzchni staje się płaska i stawia opór podczas ruchu.

Do jego pokonania potrzebna jest energia, która pochodzi ze spalania paliwa. Im większy opór trzeba pokonać, tym więcej paliwa zostaje zużyte. Parametr opony, który mówi o oporach toczenia to tzw. efektywność paliwowa. Jest ona podana na etykiecie energetycznej opony w kolorowej skali od A do G, gdzie A (kolor zielony) oznacza najwyższą klasę oszczędności paliwa, a G (kolor czerwony) najniższą.

Wpływ opon na zużycie paliwa – cechy opon

Ogumienie samochodowe na pierwszy rzut oka jest do siebie podobne. Rozróżniamy jednak kilka cech, które potwierdzają wpływ opon na zużycie paliwa. Najważniejsze z nich to:

• budowa opony,
• średnica i szerokość,
• stan techniczny,
• ciśnienie oraz warunki eksploatacyjne.

Budowa opony a efektywność paliwowa

Opona samochodowa zbudowana jest z kilku warstw różnorodnych materiałów. Zwykle jest ich kilka, chociaż ich ilość może się różnić w zależności od producenta. Zazwyczaj zbudowana jest z 6-7 elementów, które są na siebie kolejno nakładane.

Jak wynika z testów producentów opon, zbyt mała lub za duża ilość części składowych ze względu na masę, może negatywnie wpłynąć na efektywność paliwową. Z tego względu koncerny oponiarskie od lat badają te zależności, gdyż wiedzą, że od ilości i grubości warstw składowych zależy masa własna ogumienia.

Nietrudno więc zauważyć, że im większy rozmiar opony, tym większa jej masa, a więc większy ciężar nieresorowany, co nie pozostaje obojętne na wskaźnik oporu toczenia.

Najbardziej istotny wpływ ma tu jednak szerokość opony, która bezpośrednio przekłada się na opory toczenia. Dlatego też niektórzy kierowcy dla redukcji spalania decydują się na stosowanie mniejszych i węższych opony o wyższym profilu, które są lżejsze, a jednocześnie zachowują wymaganą średnicę koła. Jakie jeszcze czynniki zwiększają wpływ opon na zużycie paliwa?

Ukształtowanie bieżnika

Z badań koncernów oponiarskich wynika, że aż 60 proc. udziału w oporach toczenia przypada na bieżnik opony. Im jest on bardziej agresywny, a więc posiada większą ilość nacięć, rowków odprowadzających wodę, tym opory będą większe. Oznacza to, że opony zimowe, których zadaniem jest poprawa przyczepności poprzez zastosowanie bardziej miękkiej mieszanki i odpowiednie ukształtowanie bieżnika sprawia, że mają zdecydowanie niższą efektywność paliwową niż letnie odpowiedniki.

Potwierdzają to testy ADAC, w których ogumienie zimowe znanych producentów wykazuje się zazwyczaj niższą efektywnością paliwową.

Przeanalizujmy wyniki testów efektywności paliwowej dla opon letnich i zimowych przeprowadzone przez ADAC w sezonie 2013/2014. Do porównania wybraliśmy wyniki dla opon w popularnym rozmiarze 185/60 R15 T, które zajęły czołowe lokaty w poszczególnych edycjach testu.

Nie bez znaczenia jest również zastosowanie mieszanki gumowej, z której wykonany jest bieżnik. Zwykle w jego składzie znajduje się kauczuk. Może on być syntetyczny lub naturalny. Stosowany jest on naprzemiennie w zależności od producenta. Warto jednak podkreślić, że kauczuk naturalny polepsza przyczepność, ale zwiększa opory toczenia. Z tego względu zastosowanie syntetycznego odpowiednika (kauczuk butadienowy lub butadienowo-styrenowy) wpływa korzystnie na redukcję oporów.

Zatem, aspekt, który z jednej strony jest kluczem do bezpieczeństwa jazdy, negatywnie przekłada się na spalanie. Poziom przyczepności opony jest odwrotnie proporcjonalny do oporów toczenia, a więc i efektywności paliwowej.

Na obecnym poziomie technologicznym nie da się tych czynników pogodzić. Koncerny oponiarskie wciąż pracują nad znalezieniem złotego środka, a więc mieszanki, która zapewni optymalną przyczepność i wysoką efektywność paliwową.

Stan techniczny opony

Opony w trakcie eksploatacji ścierają się, a więc stopniowo tracą swoje optymalne właściwości. Jak już wspomnieliśmy, masa opony ma wpływ na opory toczenia, zatem mocno zużyta opona będzie miała niższe opory niż fabrycznie nowa. Będzie to również wynikiem mniejszej głębokości bieżnika. Opona, która osiągnie dopuszczalny limit wysokości bieżnika (3 mm) może zmniejszyć opory toczenia o nawet 20 proc. Nikomu jednak nie rekomendujemy jazdy na takich oponach, ponieważ nie zapewniają one odpowiedniej przyczepności, a więc i bezpieczeństwa.

Ciśnienie wewnętrzne opony

Opory toczenia rosną wraz ze spadkiem ciśnienia we wnętrzu opony. Potwierdzają to badania koncernów oponiarskich takich jak np.: Michelin. Wynika z nich, że ciśnienie niższe o 0,3 bara to wzrost oporów toczenia o 6 proc.

Nietrudno więc obliczyć, że ciśnienie niższe o 1 bar od zalecanego przez producenta, to nawet 20 proc. większe opory toczenia.

Wartość ta ma bezpośrednie przełożenie na wzrost zużycia paliwa. Z tego względu należy pilnować tego parametru i regularnie sprawdzać ciśnienie w oponach. Dla zapewnienia optymalnych warunków jazdy, powinno się utrzymywać ciśnienie zgodnie z zaleceniem producenta samochodu. Wartość ta jest zwykle podana na klapce wlewu paliwa lub wewnętrznej stronie drzwi kierowcy.

Inne czynniki mające wpływ na opory toczenia

Często kierowcy zauważają, że ich samochód na podobnym odcinku drogi spala zauważalnie więcej lub mniej paliwa. Odpowiedzialne są za to warunki pogodowe takie jak, temperatura. Badania dowodzą, że wraz ze wzrostem temperatury, zwiększa się ciśnienie wewnątrz opony.

Okazuje się więc, że im wyższa temperatura otoczenia, tym mniejsze są opory toczenia. Z tego względu efektywność paliwowa w zależności od temperatury zewnętrznej może różnić się o nawet 10-15 proc.

Nie zaleca się jednak jazdy ze zbyt wysokim ciśnieniem, gdyż negatywnie wpływa to na prowadzenie auta, a także przyspiesza zużycie opony.

A może opony ekologiczne?

Wpływ opon na zużycie paliwa to problem, który był bodźcem do stworzenia tzw. opon ekologicznych, czyli takich o zmniejszonym oporze toczenia. Najpopularniejsze z nich to Michelin Energy Saver+, Goodyear EfficientGrip, Bridgestone Ecopia czy Pirelli Cinturato. Wykonane są z lżejszych materiałów i specjalnie przystosowanej mieszanki gumy, która w swoim składzie zawiera więcej syntetycznego kauczuku. Dzięki temu ogumienie ekologiczne charakteryzuje się niskimi oporami toczenia, co wyraźnie ma przełożenie na zmniejszenie spalania. Np. w Michelin Energy Saver+ zastosowano mieszankę, która nie zawiera w swoim składzie olei wysokoaromatycznych, a sadzę w wiązaniach molekularnych zastąpiła krzemionka nowej generacji.

Ze względu na swój charakter proekologiczny, „eko-opony” mają zazwyczaj niższe indeksy prędkości i nie są polecane kierowcom, którzy jeżdżą z dużymi prędkościami.

Będą dobrym wyborem dla kierowców preferujących spokojny styl jazdy i pokonujących duże odległości, podczas których redukcja zużycia spalania odczuwalna jest w największym stopniu.

Okazuje się więc, że wpływ opon na zużycie paliwa jest znaczący. Od ich odpowiedniej mieszanki, ale także rozmiaru i stanu technicznego zależy zapotrzebowanie paliwowe samochodu. Z tego powodu warto pamiętać, aby stosować opony homologowane do danego typu pojazdu, ale także właściwie o nie dbać.