BMW E46 – już w niedługim czasie z przedstawicielami tego modelu stanie się to, co z poprzednimi generacjami BMW Serii 3. Zaczną powoli zyskiwać na wartości. Zakup dobrze utrzymanej wersji BMW E46 może być prawdziwą inwestycją. Tym bardziej, że rozbieżność cenowa na rynku wtórnym jest ogromna. Przyglądamy się wcieleniu popularnej Bawarki, która produkowana była na przełomie wieków.
Sylwetka modelu
Generacja BMW Serii 3 pojawiła się na rynku w 1998 r., zastępując bardzo udaną wersję E36. Pudełkowate nadwozie zostało delikatnie wygładzone, a wnętrze zmodernizowane. Dzięki temu całość nabrała dużo bardziej przystępnej, nowocześniejszej formy.
Samochody klasy premium mają delikatne przestawienie modelowe. Oficjalnie BMW Serii 3 to reprezentant segmentu D i z takimi autami jest on porównywany. Segment D to Volkswagen Passat, Honda Accord czy Renault Laguna, ale ich konkurenci z klasy premium, czyli Audi A4, Mercedes Klasy C i bohaterka tego artykułu – BMW E46 są od nich odrobinę mniejsi.
Używane egzemplarze z początków produkcji, a więc z lat 1998-2000, kupić można już za około 6,5 – 8 tys. zł. Za znacznie lepiej utrzymane wersje, z nadwoziem typu cabrio, w wersji po faceliftingu, trzeba zapłacić nawet powyżej 30 tys. zł.
Stylistyka i wersje nadwoziowe
BMW E46 oferowane było w aż pięciu wersjach nadwoziowych. Nie ustępowało pod tym względem w niczym popularnej poprzedniczce, czyli modelowi E36. Trójkę sprzedawano jako sedan, coupe, kabriolet, kombi oraz, z nieco krótszym rozstawem osi, jako trzydrzwiowy hatchback.
W stosunku do poprzedniczki Bawarka nieco wygrzeczniała, a jej nadwozie stało się delikatniejsze. Charakterystycznym elementem wszystkich wersji po faceliftingu, który miał miejsce w 2001 r., są zmienione przednie reflektory z dynamiczniej wyglądającymi kierunkowskazami. Co ciekawe, coupe oraz kabriolet zmodernizowano dopiero dwa lata później.
Niemal wszystkie odmiany wyglądają podobnie, poza wersją Compact, czyli trzydrzwiowym hatchbackiem. Tutaj zastosowano mniejszy rozstaw osi, a auto wygląda tak, jakby zostało zaprojektowane od nowa. Ma zupełnie inne przednie oraz tylne światła. W zasadzie z pozostałymi wersjami Serii 3 E46, wersja ta nie różni się technologią oraz deską rozdzielczą.
Wnętrze
Kabina pasażerska to kolejny element, w którym łatwo zauważyć, że projektanci wersji E46 starali się zrobić współczesną wersję poprzedniczki. Konsola środkowa również zwrócona jest tutaj w stronę kierowcy, a tablica zegarów jest bardzo podobna do tej stosowanej w E36.
Materiały wykończeniowe są lepszej jakości, a całe wnętrze jest dobrze spasowane, przez co nawet egzemplarze z początków produkcji nadal prezentują się bardzo atrakcyjnie. Fotele nie są przesadnie wysiedziane, koło kierownicy nie przeciera się nawet po 250 tys. kilometrów. Całość sprawia bardzo miłe i solidne wrażenie, jak na BMW przystało.
Niestety, podobnie jak w Mercedesie Klasy C oraz Audi A4, nie ma tutaj zbyt wiele miejsca, zwłaszcza dla pasażerów tylnej kanapy. Przy pięciu osobach w aucie będzie ciasno na wysokości barków i ramion, a pokaźny tunel środkowy ograniczy miejsce na nogi.
W wersji sedan do bagażnika zmieści się 440 l, do coupe wejdzie 410 l. Podobnie jest w przypadku wersji kombi, która standardowo zmieści bagaż o kubaturze 435 l i dopiero po złożeniu oparć tylnej kanapy, zyska pojemność 1345 l. Nadal jednak są to parametry zbliżone do dzisiejszych hatchbacków, a nie przedstawicieli segmentu D.
Wersje silnikowe
BMW E46 to auto, które inżynierowie dopracowali w każdym calu. Dodatkowo producent przewidział kilkanaście różnych wariantów jednostek napędowych. Oferta była kompletna i otwarta zarówno na klientów oczekujących żwawego, ale także praktycznego i oszczędnego kombi, jak i na tych, którzy szukają bardzo szybkiego coupe.
Pod maską BMW E46 montowano czterocylindrowe oraz sześciocylindrowe, umieszczone wzdłużnie, rzędowe jednostki napędowe. Przekazywały one moc na tylną oś lub na wszystkie cztery koła. Takie egzemplarze oznaczono dodatkowo literką „x”, większość momentu obrotowego trafia w tym przypadku na koła tylne, a w razie utraty przyczepności komputer sterujący układem dołącza przód.
Gamę silnikową rozpoczyna wariant 316i o mocy 105 KM i 165 Nm momentu obrotowego. Na szczycie tabeli w „cywilnych” wersjach znajduje się 330i, z trzylitrową, sześciocylindrową jednostką generującą już 231 KM i aż 300 Nm momentu obrotowego. Spośród wersji wysokoprężnych, najsłabsza jest ta oznaczona emblematem 318d (generuje ona 116 KM). Najmocniejsza to, znany również z większej Serii 5, trzylitrowy silnik wersji 330d, produkujący w wersji po faceliftingu nawet 204 KM i 410 Nm momentu obrotowego. Jednostka ta aż czterokrotnie zdobywała nagrodę najlepszego silnika na świecie w klasie pojemności od 2,5 do 3,0 l, co wydaje się dobrą rekomendacją, ale nadal nie może być głównym argumentem do jej zakupu.
Poza podstawowymi wariantami, a więc 316i, 318i oraz 318d, każda wersja oferuje przyspieszenie od 0 do 100 km/h w czasie poniżej 10 s oraz prędkość maksymalną około 200 km/h. Większość tych jednostek jest godna polecenia, a spośród benzynowych warto zwrócić uwagę na sześciocylindrowe 323i (170 KM) oraz 325i (192 KM). To idealny kompromis pomiędzy świetnymi osiągami, a umiarkowanym spalaniem.
Polecane silniki
Generalnie wszystkie benzynowe silniki w generacji Serii 3 są dopracowanymi konstrukcjami i oferują sporą moc przy rozsądnym apetycie na paliwo. Podczas poszukiwań auta z jednostką wysokoprężną, zwłaszcza w przypadku 330d należy zwrócić szczególną uwagę na przebieg. Mało kto kupował taki samochód dopłacając za ekonomiczny i mocny silnik Diesla, żeby pokonywać nim 10 tys – 15 tys km rocznie. Nikogo nie powinno więc dziwić, że stan licznika, w nawet 18 letnim aucie, może (a nawet powinien) wynosić około 350 tys km.
Alternatywą dla ekonomicznych Diesli mogą być wersje benzynowe wyposażone w instalacje LPG. Sześciocylindrowe jednostki BMW dobrze współpracują z gazem, a znalezienie używanych E46 z tym rozwiązaniem nie będzie trudne. Minusem tego jest butla gazowa zajmująca miejsce koła zapasowego, które niestety, zabierze wówczas dodatkową przestrzeń bagażnika.
Oznaczenia silników BMW E46
BMW serii 3 generacji E46 otrzymało gamę silnikową w starym stylu. Silniki benzynowe są wyłącznie rzędowe i wolnossące. Co do diesli, nie brakuje jednostek, w których układ zasilania jest oparty jeszcze o pompę wtryskową.
Oznaczenia silników BMW E46 – motory benzynowe
- 316i – M43B19 – 4-cylindrowy silnik rzędowy wolnossący o pojemności 1,9 litra i mocy 105 KM montowany w latach 1999 – 2001
- 316i – N42B18 – 4-cylindrowy silnik rzędowy wolnossący o pojemności 1,8 litra i mocy 116 KM montowany w latach 2001 – 2004
- 316i – N46B18 – 4-cylindrowy silnik rzędowy wolnossący o pojemności 1,8 litra i mocy 116 KM montowany w latach 2001 – 2004
- 318i – M43B19 – 4-cylindrowy silnik rzędowy wolnossący o pojemności 1,9 litra i mocy 118 KM montowany w latach 1998 – 2001
- 318i – N42B20 – 4-cylindrowy silnik rzędowy wolnossący o pojemności 2 litrów i mocy 143 KM montowany w latach 2001 – 2005
- 318i – N46B20A – 4-cylindrowy silnik rzędowy wolnossący o pojemności 2 litrów i mocy 143 KM montowany w latach 2003 – 2005
- 320i – M52B20TU – 6-cylindrowy silnik rzędowy wolnossący o pojemności 2 litrów i mocy 150 KM montowany w latach 1998 – 2000
- 320i – M54B22 – 6-cylindrowy silnik rzędowy wolnossący o pojemności 2,2 litra i mocy 170 KM montowany w latach 2000 – 2005
- 323i – M52B25TU – 6-cylindrowy silnik rzędowy wolnossący o pojemności 2,5 litra i mocy 170 KM montowany w latach 1998 – 2000
- 325i – M54B25 – 6-cylindrowy silnik rzędowy wolnossący o pojemności 2,5 litra i mocy 192 KM montowany w latach 2001 – 2005
- 328i – M52B28TU – 6-cylindrowy silnik rzędowy wolnossący o pojemności 2,8 litra i mocy 193 KM montowany w latach 1998 – 2000
- 330i – M54B30 – 6-cylindrowy silnik rzędowy wolnossący o pojemności 3 litrów i mocy 231 KM montowany w latach 2000 – 2005
- M3 – S54B32 – 6-cylindrowy silnik rzędowy wolnossący o pojemności 3,2 litra i mocy 343 KM montowany w latach 2000 – 2005 – zarezerwowany dla modeli coupe
- M3 CLS – S54B32HP – 6-cylindrowy silnik rzędowy wolnossący o pojemności 3,2 litra i mocy 360 KM montowany w latach 2003 – 2004 – zarezerwowany dla modeli coupe
Oznaczenia silników BMW E46 – motory wysokoprężne
- 318d – M47D20 – 4-cylindrowy silnik wysokoprężny doładowany o pojemności 2 litrów zasilany pompą wtryskową, dysponujący mocą 116 KM i montowany w latach 1999 – 2003
- 318d – M47D20TU – 4-cylindrowy silnik wysokoprężny doładowany o pojemności 2 litrów zasilany wtryskiem typu common rail, dysponujący mocą 116 KM i montowany w latach 2003 – 2005
- 320d – M47D20 – 4-cylindrowy silnik wysokoprężny doładowany o pojemności 2 litrów zasilany pompą wtryskową, dysponujący mocą 136 KM i montowany w latach 1998 – 2001
- 320d – M47D20TU – 4-cylindrowy silnik wysokoprężny doładowany o pojemności 2 litrów zasilany wtryskiem typu common rail, dysponujący mocą 150 KM i montowany w latach 2001 – 2005
- 330d – M57D30 – 6-cylindrowy silnik wysokoprężny doładowany o pojemności 3 litrów zasilany wtryskiem typu common rail, dysponujący mocą 184 KM i montowany w latach 1999 – 2002
- 330d – M57D30TU – 6-cylindrowy silnik wysokoprężny doładowany o pojemności 3 litrów zasilany wtryskiem typu common rail, dysponujący mocą 204 KM i montowany w latach 2003 – 2005
Układ kierowniczy, układ zawieszenia, układ hamulcowy
Zawieszenie tego modelu oparte jest o dwie kolumny MacPhersona z przodu, każda dodatkowo wspierana jednym wahaczem. Z tyłu zamontowano układ wielowahaczowy, a całość zestrojono w ten sposób, żeby kierowca mógł odczuwać optymalną przyjemność z jazdy.
W połączeniu z precyzyjnym układem kierowniczym oraz napędem na tylną oś BMW prowadzi się naprawdę dobrze, odrobinę łagodniej od poprzedniczki. Należy jednak pamiętać, że tego typu konstrukcja zawieszenia nie jest bardzo wytrzymała, zwłaszcza podczas eksploatacji auta na naszych polskich drogach. Warto zwracać szczególną uwagę na wahacze, ich sworznie oraz tuleje.
Warianty wyposażenia
Jak na producenta klasy premium przystało, na rynku europejskim BMW nie oferuje aut w kilku katalogowych wersjach wyposażenia. Wyposażenie standardowe uzależnione było od jednostki napędowej. Z kolei obecność pozostałych elementów wyposażenia wynikała z poszczególnych pakietów. Jednak najczęściej były to po prostu kolejne punkty zaznaczane przez klienta podczas konfigurowania auta w salonie.
Najłatwiej jest przyjąć, że do najlepiej wyposażonych egzemplarzy należą te z dużymi silnikami, a więc topowe 330i oraz 330d. Charakteryzują się: nawigacją z dużym ekranem, skórzaną tapicerką, dostępną w kilku kolorach, z podgrzewanymi fotelami, tempomatem, dwustrefową klimatyzacją automatyczną, ksenonowymi reflektorami czy przyciemnianymi szybami.
Niezależnie od wersji, wszystkie BMW E46 oferowane były standardowo ze wspomaganiem kierownicy, systemem ABS i poduszką powietrzną kierowcy. W podstawowych 316i oraz 318i trudno jest znaleźć zwykłą, manualną klimę. W tej generacji małej Bawarki montowany był także system kontroli trakcji, który początkowo nosił nazwę ASC, a później DSC. Jak na tamten czas była to zupełna nowość, a niemieccy inżynierowie dopracowali go do tego stopnia, że nawet dzisiaj nie utrudnia jazdy autem i pozwala kierowcy na wiele, ratując go w naprawdę kryzysowych sytuacjach.
Najczęstsze usterki
Niestety BMW E46 nie jest wzorem wszystkich cnót. Świetne prowadzenie, dopracowana konstrukcja i doskonałe osiągi, niestety idą w parze z dość dużą liczbą podzespołów, które mogą odmówić posłuszeństwa lub po prostu nadmiernie się zużywać. Poza delikatnym układem zawieszenia, w którym niemal zawsze jest coś do zrobienia, należy dbać również o sam system przeniesienia napędu.
Podczas jazdy próbnej warto usiąść z tyłu i uważnie słuchać pracy dyferencjału. Nie jest on bardzo trwały i podobnie jak elastyczne przeguby wału napędowego czy przeguby półosi, w starszych egzemplarzach ze sporymi przebiegami może kwalifikować się do wymiany. Sporo zależy tutaj także od wcześniejszej eksploatacji, jeżeli poprzedni właściciel lubił korzystać z zalet tylnego napędu i wprowadzał auto w poślizgi, wówczas istnieje większe ryzyko zużycia dyferencjału. Egzemplarze wyprodukowane przed 2001 r., a więc przed faceliftingiem wersji sedan, cierpią także z powodu wady fabrycznej polegającej na źle skonstruowanym mocowaniu ramy pomocniczej do tylnej części nadwozia. W newralgicznych miejscach może nawet dojść do pęknięć podłogi.
Warto także zwrócić uwagę na dolne części drzwi, progi oraz uszczelki. To w tych miejscach mogą pojawiać się pierwsze ogniska korozji, zwłaszcza że użytkownicy BMW E46 skarżyli się na mało wytrzymałe i mało skuteczne w odprowadzaniu wody uszczelki drzwi.
Przy oględzinach układu napędowego w autach z automatyczną skrzynią biegów, trzeba dokładnie sprawdzić jej działanie. Bieg wsteczny musi wchodzić płynnie, bez szarpnięć. Jeżeli jest z tym problem to najprawdopodobniej oznacza drogą w naprawie usterkę przekładni automatycznej. Szczególnie wyczulone są na to wersje z Dieslami pod maską. Montowano tam skrzynię automatyczną produkcji General Motors.
Same jednostki napędowe BMW E46 to niezawodne konstrukcje. Najbardziej narażone na usterki są oczywiście turbodiesle. Regeneracja wtryskiwaczy to koszt nawet kilkuset zł za sztukę, a jeszcze więcej trzeba będzie zapłacić za regenerację turbiny. Co więcej, polecane przez wszystkich 204-konne BMW 330d z końcówki produkcji, są wyposażone w filtr DPF.
Bezpieczeństwo
W 2001 r. BMW E46 zostało poddane testom zderzeniowym Euro NCAP. Auto uzyskało notę 4 na 5 gwiazdek w testach bezpieczeństwa, co w tamtym czasie było bardzo dobrym rezultatem. Model wypadł słabo w pomiarze bezpieczeństwa pieszych, gdzie przyznano mu 1 z 4 możliwych gwiazdek.
Konkurenci
Poza wszystkimi popularnymi reprezentantami segmentu D, którzy oferują nieco więcej miejsca, głównymi rywalami Trójki są Audi A4 B6, Mercedes Klasy C oraz Lexus IS pierwszej generacji. Żadne z tych aut nie oferuje jednak tak dobrych właściwości jezdnych i osiągów. Paradoksalnie najbliżej do charakteru Serii 3 jest rywalowi z Japonii. Jednak ten w ogóle nie był dostępny z silnikiem wysokoprężnym, a gama jednostek benzynowych składała się tylko z dwóch silników o pojemnościach 2,0 l oraz 3,0 l.
BMW E46 – podsumowanie
Poza dobrymi właściwościami jezdnymi i osiągami, zaletą BMW E46 jest także wszechstronność. Pomimo, że nie jest to duże auto i jedynie kombi oferuje przyzwoitą ilość miejsca w bagażniku, to właśnie mnogość wersji silnikowych oraz nadwoziowych jest kolejną, dużą zaletą Bawarki.
Co ciekawe, jeżeli ktoś bardzo chce kupić to auto i nie ma nic przeciwko stylistyce kombi, może się okazać, że będzie to najlepszy wybór. Sedany są stosunkowo tanie i bardzo mocno wyeksploatowane. Zadbane wersje coupe i cabrio trzymają bardzo wysoką cenę, a trzydrzwiowy hatchback jest kontrowersyjną, najmniej praktyczną wersją. Decydując się na zakup kombi mamy szansę łatwiej znaleźć zadbany egzemplarz, bez wypadkowej przeszłości z rozsądnym przebiegiem. Mało który młody kierowca, kupujący Serię 3 w ogóle rozglądał się za kombi.
Kupując BMW E46, należy koniecznie uzbroić się w cierpliwość i naprawdę dokładnie sprawdzać wszystkie egzemplarze warte uwagi. Dobrze byłoby także odłożyć trochę więcej pieniędzy i dokładniej przejrzeć zawieszenie, a w przypadku turbodiesli należy być przygotowanym na ewentualną regenerację turbosprężarki.
Jeżeli ktoś ma bardziej zasobny portfel, wówczas godna polecenia będzie legendarna wersja M3, którą w tej generacji Serii 3 napędzał sześciocylindrowy silnik o pojemności 3,2 l generujący moc 343 KM. Przyspieszenie od 0 do 100 km/h w 5,2 s i prędkość maksymalna 250 km/h robią wrażenie. Należy jednak uważać na egzemplarze ze zautomatyzowaną przekładnią SMG. Nie należy ona do trwałych konstrukcji, a jej naprawa może być kosztowna.
BMW Serii 3 to doskonałe auto dla tych, którzy lubią czerpać przyjemność z jazdy. Nawet dzisiaj, po upływie niemal dwóch dekad od rynkowego debiutu, auta te nadal potrafią zawstydzić pod względem osiągów czy precyzji prowadzenia nowoczesne samochody. Jeżeli uda nam się znaleźć zadbany egzemplarz, wówczas jedynym kompromisem będzie niezbyt przestronne wnętrze i nieco wyższe ceny części zamiennych.
