OLEJE

Olej w samochodzie pojawia się nie tylko w silniku. Kolejnym mechanizmem, który wymaga szczególnie troskliwego smarowania jest skrzynia biegów. Smarowidła stosowane na rynku mają to do siebie, że z czasem tracą właściwości i wymagają wymiany. Identycznie jest zatem także w tym przypadku. I to bez względu na fakt czy mówimy o przekładni automatycznej, czy manualnej. Jak wymienić olej w skrzyni biegów? O tym opowie nasz dzisiejszy poradnik.

Olej w skrzyni biegów pełni bardzo podobne funkcje jak w silniku. A przede wszystkim smaruje metalowe elementy podczas pracy. Ograniczenie siły tarcia sprawia, że wydłuża się czas życia m.in. kół zębatych czy łożysk. Za co jeszcze odpowiada smarowidło w przekładni? Poza tym podczas pracy w układzie zamkniętym zbiera zanieczyszczenia (np. opiłki), chłodzi podzespoły mechanizmu w czasie jazdy, chroni metalową obudowę od środka przed korozją, a nawet w pewnym sensie tłumi drgania występujące w czasie zmiany przełożeń.

Aby olej w skrzyni biegów mógł spełniać swoją rolę, musi mieć właściwe parametry. Te dopasowuje się nie tylko do typu przekładni, ale też np. charakteru pojazdu. Inny olej stosuje się bowiem w terenówce, a inny w samochodzie sportowym. Smarowidło stosowane w skrzyni biegów ma określoną trwałość. Z czasem traci swoje parametry, a co za tym idzie dużo gorzej spisuje się w swojej roli. Aby w ten sposób nie doprowadzić do uszkodzenia elementów przekładni, olej należy regularnie wymieniać.

Kiedy wymienić olej w skrzyni biegów? Nie ma jednego interwału

Interwał wymiany oleju w skrzyni biegów jest uzależniony od wielu czynników o podłożu i eksploatacyjnym, i technologicznym. Zazwyczaj przyjmuje się, że olej w skrzyni automatycznej powinien być po raz pierwszy wymieniony przy przebiegu na poziomie 60 – 100 tysięcy kilometrów. Tak wskazują przynajmniej zalecenia poszczególnych producentów samochodów. Po pierwszym serwisie termin kolejnej wizyty w warsztacie warto skrócić. Optymalnie przebieg nie powinien przekroczyć 30 – 60 tysięcy kilometrów. Zasada jest prosta: im starsze auto i im bardziej zużyty mechanizm, tym krótszy powinien być interwał.

Kiedy olej wymienić w manualu? Przekładnia mechaniczna ma to do siebie, że posiada mniejszą ilość newralgicznych punktów – np. precyzyjnych układów sterowania. W efekcie pojawia się nieco mniejsza konieczność pedantycznego dbania o jakość smarowidła. Przyjmuje się, że optymalny interwał wymiany oleju w skrzyni manualnej to 100 tysięcy kilometrów. I to bez wpływu na fakt czy mówimy o pierwszym serwisie, czy każdym kolejnym.

Dynamiczna wymiana oleju w skrzyni automatycznej

Jak wymienić olej w skrzyni biegów? W przypadku skrzyni automatycznej procedura jest dość skomplikowana. Bo samo odkręcenie korka spustowego i zlanie smarowidła przy użyciu grawitacji pozwala jedynie na częściową wymianę. Spora ilość – często nawet 60 proc. objętości substancji – pozostanie bowiem wewnątrz magistrali. Tak przeprowadzona wymiana pozwala jedynie na odświeżenie oleju. A to oznacza, że z pełną wymianą kierowca niestety sobie nie poradzi. W takim przypadku konieczna jest pomoc mechanika i przeprowadzenie tzw. dynamicznej wymiany oleju.

W takim przypadku pracownik warsztatu musi podłączyć do rozgrzanej skrzyni specjalną pompę. Ta pod ciśnieniem wypchnie stary olej z mechanizmu i oczyści jego wnętrze specjalnym preparatem. Po zakończeniu procesu zaleje mechanizm odpowiednią ilością nowego smarowidła. Podczas dynamicznej wymiany oleju w skrzyni biegów oczywiście nadal należy wymienić filtr. To jednak nie koniec. Standardem jest też bowiem komputerowa adaptacja przekładni – tylko wtedy będzie mogła pracować prawidłowo.

Dużo prościej jest w sytuacji, w której procedura dotyczy przekładni manualnej. Jak wymienić olej w skrzyni biegów? W pierwszej kolejności trzeba podnieść auto np. na podnośniku i zadbać o jego właściwe wypoziomowanie. Potem warto znaleźć wszystkie korki – mogą być nawet trzy! Na początek odkręca się wlewowy i dopiero spustowy. Gdy do specjalnie przygotowanej miski zleje się całe smarowidło, korek spustowy należy zakręcić. W tym momencie warto zaznaczyć, że konieczne jest zastosowanie nowej uszczelki – gumowej lub miedzianej. Na zakończenie procedury poprzez korek wlewowy uzupełnia się poziom oleju.

Jak wymienić olej w skrzyni biegów? W manualu jest prościej!

Przed zalaniem przekładni warto sprawdzić w książce serwisowej jakiej ilości smarowidła wymaga skrzynia. Tego nie może być ani za dużo, ani za mało. Generalna zasada wymiany oleju w skrzyni biegów manualnej brzmi intuicyjnie. Czasami producenci szykują jednak kierowcom niespodzianki, które utrudniają lub wręcz uniemożliwiają samodzielne przeprowadzenie procedury. I tak np. przekładnie w Fordach nie mają w ogóle korków, w Daewoo Lanosie do zlania starego oleju konieczne jest odkręcenie pokrywy pod skrzynią, a czasami zużytą substancję da się jedynie odessać z wnętrza skrzyni lub zlać podczas wymiany sprzęgła.

Oczywiście może się zdarzyć, że kierowca nie będzie chciał wymieniać oleju ani w skrzyni manualnej, ani automatycznej na własną rękę. Na szczęście w takim przypadku może skorzystać z pomocy mechanika. Serwis przekładni jest dużo tańszy w przypadku manualu. Tutaj koszt robocizny mechanika może się zamknąć w kwocie 100 złotych. W przekładni automatycznej kierowca się musi liczyć z sumą dużo wyższą. Przy dynamicznej wymianie sama praca warsztatu zostanie wyceniona na jakieś 500 złotych. A do tego dojdą jeszcze materiały – olej, środek czyszczący, filtr. W efekcie kosz wzrośnie do 1000 – 1200 złotych.

Podsumowując, przekładnia w samochodzie jest mechanizmem kluczowym i poddawanym każdego dnia dużym przeciążeniom. Kierowca chcący uniknąć potężnych kosztów ewentualnych napraw, nie może zatem zapomnieć o jej serwisowaniu. A podstawę stanowi wymiana oleju. Co ciekawe, ta dotyczy nie tylko przekładni automatycznych, ale i manualnych! Jak wymienić olej w skrzyni biegów? W manualu kierowcy nawet samodzielnie pójdzie gładko. W automacie zdecydowanie lepiej poprosić o pomoc mechanika.

Przeczytaj więcej na Motointegrator.com: Wymiana oleju w skrzyni biegów

Podczas rozmowy o płynach eksploatacyjnych w samochodzie, z pewnością większości kierowców w pierwszej kolejności pomyśli o oleju silnikowym. Wszyscy wiedzą, że jego regularna wymiana jest konieczna. Czy jednak zdają sobie sprawę czemu? Odpowiedzi na to pytanie poszukiwać należy we wnętrzu jednostki napędowej podczas jej pracy. Chodzi o niezwykle ekstremalne warunki i funkcje jakie w takim środowisku pełni olej.

Silnik w samochodzie to zestaw metalowych części, które w trakcie pracy poruszają się. Aby proces mógł przebiegać bez większych zakłóceń, konieczna jest obecność oleju. Ten odgrywa niezwykle ważną rolę. A pierwszym jej rozdziałem jest redukcja współczynnika tarcia. Zaraz po uruchomieniu jednostki napędowej, olej silnikowy jest rozprowadzany po układzie krążenia przez pompę. W tym samym czasie zaczyna tworzyć cienki film olejowy – a wszystko za sprawą właściwej lepkości i specjalnych dodatków.

Pojawienie się warstwy ochronnej sprawia, że metalowe elementy mogą stosunkowo gładko poruszać się względem siebie. A to o tyle ważne, że mówimy o naprawdę integralnych częściach motoru – w tym wałkach rozrządu, tłokach czy wale korbowym. Zmniejszenie siły tarcia znacznie spowalnia proces zużycia. Spowolniony proces zużycia z kolei gwarantuje silnikowi trwałość. I choć rola związana ze smarowaniem wnętrza jednostki napędowej jest jedną z kluczowych. Nie wyczerpuje jeszcze pełnej listy.

Spłukuje osady – funkcje oleju silnikowego

Drugim i niemniej ważnym zadaniem jest wymywanie osadów. A tych wbrew pozorom nie brakuje! We wnętrzu motoru mogą pojawić się opiłki, pył z powietrza, ziarenka piasku oraz składniki niespalonego paliwa. Niezwykle groźny dla stanu jednostki napędowej jest też nagar – także wypłukiwany przez olej silnikowy. Zapieczone cząsteczki tworzą chropowatą strukturę, która dosyć szybko jest w stanie porysować i zniszczyć m.in. powierzchnię cylindra i doprowadzić do konieczności przeprowadzenia remontu.

Zanieczyszczenia są zbierane przez olej silnikowy i wraz z nim spływają do miski olejowej. Czemu w większości tam właśnie zostają? Decyduje o tym dwupoziomowy system filtracji. Pierwszym krokiem jest odcedzenie większych brudów za sprawą specjalnego sitka zwanego smokiem olejowym. Drugi stopień jest realizowany przez filtr. Filtr oleju skutecznie rozprawia się nawet z najdrobniejszymi zanieczyszczeniami. W ten sposób smarowidło powracające do wnętrza silnika zawiera jedynie rozpuszczone i zneutralizowane drobinki cząsteczek odkładających się po procesie spalania.

Kolejną i niemniej ważną funkcją oleju silnikowego jest ochrona przed wewnętrzną korozją jednostki napędowej. Metalowe elementy w postaci tłoków czy panewek mogą z czasem zacząć utleniać się. Prowodyrem tego procesu nie będzie jednak woda, a kwaśne związki, które wytworzyły się przy okazji procesu spalania. Olej za sprawą odpowiedniego składu jest w stanie najpierw je neutralizować, a później rozpuszczać. Co więcej, cząsteczki te wchodzą w skład smarowidła. Razem z nim są zatem usuwane z silnika podczas wymiany.

Olej silnikowy musi się zmagać z… temperaturą!

Podstawą pracy silnika w samochodzie jest proces spalania. A z tym nieubłaganie wiąże się wytwarzanie temperatury. Choć ta jest konieczna do stworzenia optymalnych warunków roboczych, nie może być zbyt wysoka. Odbieraniem większości ciepła z bloku zajmuje się układ chłodzenia. W mniejszym stopniu, ale nadal rolę tą pełni też olej silnikowy. Smarowidło odbiera temperaturę chociażby z denka tłoka – a wartość jest niebagatelna, bowiem może tam być aż 250 stopni Celsjusza! Poza tym chłodzi turbosprężarkę. Jako że olej ma do czynienia często z naprawdę dużymi temperaturami, niektórzy producenci montują w silniku jego chłodnice. Ciepłota jest odbierana od smarowidła na krótko przed tym, zanim to trafi do miski olejowej.

Olej smaruje, czyści, odprowadza ciepło i chroni przed korozją. Jest jeszcze jedna funkcja, o której kierowcy mogą sobie nawet nie zdawać sprawy. To smarowidło – i to o odpowiednich parametrach! – umożliwia prawidłowe działanie silnika. Dziś tworzenie motorów stało się inżynierią naprawdę precyzyjną. W efekcie producenci zaczynają wymagać stosowania w swoich silnikach nie tyle oleju o parametrach ogólnych, ale też i szczegółowych. To bardzo ważne, bowiem dopiero smarowidło dedykowane i dysponujące właściwą lepkością pozwoli np. jednostce napędowej na osiągnięcie deklarowanego ciśnienia sprężania.

Olej silnikowy i filtr z czasem stają się zbyt zanieczyszczone. Smarowidło traci przez to swoje pierwotne właściwości i nie jest w stanie prawidłowo chronić elementów jednostki napędowej. Trudności ma także filtr – w skrajnym przypadku najnormalniej w świecie może się zapchać. Obydwa czynniki sprawiają, że kluczowego znaczenia nabiera regularna wymiana oleju wraz z osadnikiem. Co ile należy powtarzać procedurę? Mechanicy zalecają ustalenie interwału na poziomie 10 – 20 tysięcy kilometrów. Choć czynność należy powtarzać stosunkowo często, nie jest ona droga. Wymiana oleju w małym samochodzie miejskim może kosztować zaledwie 100 złotych.

Funkcje oleju silnikowego – podsumowanie

Olej silnikowy jest naprawdę wszechstronny. Bez niego siły tarcia szybko zniszczyłyby tłoki i wałki, zanieczyszczenia na stałe osadziły się na ścianach cylindra, temperatura doprowadziła do pęknięcia bloku, a turbosprężarka nie przepracowała dłuższej chwili. Jego rola podczas eksploatacji motoru jest kluczowa, jeszcze bardziej kluczowe jest jednak dbanie o jego stan. Jeżeli kierowca o tym zapomni, będzie się musiał liczyć z kosztami. A te w przypadku konieczności wykonania remontu silnika, z całą pewnością będą potężne.

O tym, że olej silnikowy należy regularnie wymieniać, wie z pewnością większość kierowców. Na rynku występuje jednak cała seria smarowideł. Które z nich będzie optymalne dla silnika zamontowanego w danym aucie? Odpowiedź nie zawsze jest taka oczywista. Dlatego przygotowaliśmy dziś zestaw wskazówek, które z całą pewnością przydadzą się użytkownikom aut. Zobaczcie jak znaleźć olej, na którym samochód będzie jeździł długo i bezawaryjnie!

Eksploatacja samochodu to nieubłaganie płynące interwały. A jeden z ważniejszych następuje po pokonaniu dystansu od 10 do 20 tysięcy kilometrów. To wtedy kierowca musi zaprowadzić auto do warsztatu w celu wymiany oleju. Jakie smarowidło wybrać? Odpowiedź jest najprostsza w sytuacji, w które prowadzący jest właścicielem samochodu od nowości. Należy bowiem zastosować taki sam olej, jaki był zalany do silnika w fabryce oraz przy każdej poprzedniej wymianie. Scenariusz zaczyna się komplikować w przypadku, w którym kierowca całkiem niedawno kupił pojazd używany bez historii serwisowej.

Jak wybrać olej silnikowy? Korzystaj z pomocy specjalistów!

Po zakupie samochodu z drugiej ręki przede wszystkim należy w możliwie najkrótszym terminie wykonać pełen przegląd podstawowy – nigdy nie wiadomo kiedy ostatni raz był wykonywany. Zanim jednak kierowca trafi do warsztatu, powinien poznać rodzaj oleju konieczny do zastosowania w danym typie silnika. W jaki sposób? Pomocna może okazać się instrukcja obsługi, informacje zaczerpnięte chociażby w autoryzowanej stacji obsługi czy porada fachowca w sklepie motoryzacyjnym. Przydatne są również internetowe wyszukiwarki. Te pojawiają się na stronach największych producentów smarowideł na świecie i oczywiście są dostępne w języku polskim.

Podczas korzystania ze specjalnej wyszukiwarki kierowca powinien podać markę i model oraz określić rodzaj i moc silnika. Dobrze, gdyby znał również oznaczenie konkretnej wersji pracującej pod maską jego samochodu. Po krótkiej analizie informacji system wskaże parametry oleju, który powinien być zastosowany. Określi czy producent podaje jedynie specyfikację ogólną, czy szczegółową dedykowaną silnikowi danego typu. To jednak nie koniec. Wyszukiwarka często wskaże ilość smarowidła, którą trzeba zalać. A to informacja niezwykle przydatna w sytuacji, w której właściciel auta chce nabyć olej jeszcze przed wizytą w warsztacie.

Generalne zasady są dosyć proste. W nowoczesnych silnikach benzynowych na ogół stosuje się oleje półsyntetyczne lub syntetyczne. Drugi z typów jest często podstawowym wymogiem w sytuacji, w której kierowca ma do czynienia z wysiloną i doładowaną jednostką o obniżonej pojemności. W przypadku współczesnych diesli najczęściej producenci zalecają stosowanie oleju syntetycznego. W motorach wysokoprężnych dodatkowo wyposażonych w filtr cząstek stałych smarowidło powinno występować w odmianie niskopopiołowej.

Inny olej niż w specyfikacji – tylko kilka przypadków!

Informacja dotycząca rodzaju oleju zalanego do silnika w fabryce stanowi podstawę. Jednak nie dla wszystkich kierowców. Czasami właściciele chcą zmodyfikować nieco rodzaj smarowidła zalanego do motoru. A to nie zawsze stanowi dobry pomysł. Kiedy można się zdecydować na zakup innego oleju? Przede wszystkim w trzech przypadkach – z uwagi na przebieg, specyficzne warunki eksploatacji czy ewentualne modyfikacje podnoszące moc. Decyzji o zmieni nie można jednak podejmować w sposób dowolny. Gdy właściciel auta nie jest wykwalifikowanym mechanikiem, powinien poprosić o poradę fachowca.

Warto zaznaczyć, że w roli fachowca nie może występować przysłowiowy i jednocześnie anonimowy Janusz serwujący złote rady na jednym z forów motoryzacyjnych. Kwestia oleju zastosowanego w silniku jest kluczowa dla jego trwałości. Lepiej byłoby zatem, żeby kierowca miał stuprocentową pewność, że polecony rodzaj smarowidła będzie trafiony i przyniesie zamierzone korzyści dla pracy jednostki napędowej.

Znajomość parametrów oleju silnikowego to pierwszy krok. Drugim jest zapewnienie właściwej jakości smarowidła stosowanego w motorze. Gdzie zatem dokonywać zakupów? Kierowca powinien kupować wyłącznie w renomowanych sklepach motoryzacyjnych, ewentualnie korzystać z pomocy warsztatów sprawdzonych lub cieszących się dobrą opinią. Gdy postanowi nabyć olej silnikowy w sieci, zasada jest dokładnie taka sama. Najpierw powinien wybrać duży sklep internetowy, a następnie skorzystać z jego wyszukiwarki aby znaleźć produkt maksymalnie dostosowany do swoich możliwości i potrzeb.

Jak wybrać olej silnikowy? Podsumowanie

Na koniec przypomnijmy może generalne zasady dotyczące wymian oleju w silniku. Kluczowy jest rodzaj smarowidła i najlepiej żeby ten był zbieżny z zaleceniami producenta samochodu. Poza tym kierowca powinien dbać o właściwy poziom oleju między przeglądami oraz zachować interwał wymiany określony na dystans od 10 do 20 tysięcy kilometrów.

Olej silnikowy nie tylko smaruje wnętrze silnika. On też chroni motor przed temperaturą oraz oczyszcza go z zanieczyszczeń. Stąd jest rola i przestrzeganie interwału wymiany są tak kluczowe! Oczywiście świadomy kierowca nie może wymieniać oleju na pierwszy lepszy. Konieczny jest dokładnie ten sam typ smarowidła, który został przewidziany w specyfikacji producenta. Czemu? Tylko on zagwarantuje wystarczający poziom ochrony. Błędy popełnione podczas wymiany oleju okażą się brzemienne w skutkach. Prędzej lub później skończą się bowiem remontem silnika. A jego koszt będzie liczony w tysiącach złotych! Nie narażajcie się zatem na taki wydatek.