Rozstaw osi to jeden z najważniejszych wymiarów samochodu, który definiuje przynależność auta do danego autosegmentu. Zależny jest od niego wygląd auta, ilość przestrzeni we wnętrzu kabiny, a także właściwości jezdne.
Rozstaw osi to odległość, mierzona od środka przedniego do środka tylnego koła samochodu. Wyrażana jest najczęściej milimetrach.
Rozstaw osi jest jednym z kryteriów, które decydują o zakwalifikowaniu auta do danego autosegmentu na przykład do aut miejskich B albo kompaktowych C. Rozstaw maleńkiego, dwuosobowego Smarta Fortwo wynosi 1867mm, miejskiego Suzuki Splash 2360mm a luksusowego Peugeota 607 – 2800mm.
Rozstaw osi a przestrzeń we wnętrzu samochodu
Im większy rozstaw osi, tym więcej przestrzeni we wnętrzu kabiny. Dotyczy to zwłaszcza pasażerów tylnej kanapy. Jeśli samochód ma większy rozstaw, pasażerom nie brakuje miejsca na nogi i kolana.
Dla bardzo wymagających klientów produkowane są specjalne przedłużone wersje aut luksusowych (oznaczane często L, np. Audi A8L), różniące się od standardowych większym rozstawem osi – np. o 30 lub 40mm. Przykładem może być Mercedes Benz W222, którego rozstaw w wersji standardowej mierzy 3165mm, a w wersji przedłużonej 3415mm. Auta takie mają zapewnić dużo przestrzeni dla pasażera tylnej kanapy. Często rozdziela się w nich przedział kierowcy od przedziału pasażera. Przedłużony rozstaw pozwala także oferować klientom samochody dostawcze, mające dłuższą ładownię.
Rozstaw osi a właściwości jezdne
Rozstaw osi znacząco wpływa na wyważenie samochodu oraz na jego właściwości jezdne.
Krótki rozstaw powoduje, że samochód jest bardziej zwrotny. Dlatego miejskie auta klasy A nadają się doskonale do manewrowania w mieście i na ciasnych parkingach. Niestety, wadą krótkiego rozstawu osi jest mała stabilność oraz dość niski komfort jazdy.
Długi rozstaw zapewnia z kolei większą stabilność i lepsze pokonywanie nierówności, zwłaszcza poprzecznych. W połączeniu z dobrym zawieszeniem wielowahaczowym albo pneumatycznym, jest on gwarancją doskonałych warunków podróży. Musi jednak iść w parze z dużym rozstawem kół, inaczej auto będzie zapewniać przestrzeń na nogi, ale już nie na łokcie. Poza tym prowadzenie takiego samochodu nie będzie przyjemne.
Rozstaw osi powinno się także porównywać z długością samochodu. Jeśli jest on duży w stosunku do długości auta, to przednie koło znajduje się blisko przedniego zderzaka, a tylne blisko tylnego. Takie auto jest odporne na przechyły wzdłużne i nie powoduje niekorzystnych chwilowych zmian obciążenia kół z przodu i z tyłu auta. Taki samochód doskonale się prowadzi.
Duży rozstaw w stosunku do długości auta sprawia, że samochód ma krótkie zwisy z przodu i z tyłu. Dzięki temu samochód wygląda sportowo i dynamicznie, niezależnie od nadwozia (może to być SUV).
Kolejne generacje współczesnych samochodów mają coraz większe wymiary, koła o większej średnicy i coraz większy rozstaw osi. Pierwsza generacja Opla Astry I była oferowana z trzynastocalowymi felgami, druga z czternastocalowymi, a trzecia z piętnastocalowymi. Rozstaw osi w Fordzie Focusie I mierzył 2615mm, w Focusie II 2640 mm, a w Focusie III 2648 mm.
