Punkty karne – za co można je otrzymać?

Punkty karne przyznawane są za wykroczenia i przestępstwa drogowe wedle zasad ustalonych przez rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych. W 2017 roku wprowadzono kilka istotnych zmian, o których powinien wiedzieć każdy kierowca. Sprawdźmy więc ile punktów i za jakie wykroczenia otrzymamy.

Punkty karne mają za cel wyeliminowanie z ruchu drogowego osób, które notorycznie nie stosują się do przepisów i stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa, życia i zdrowia innych. Niestety, często zdarza się, że nawet spokojny kierowca otrzyma kilka punktów karnych. Każdy może popełnić błąd np. jechać z prędkością 70 km/h po drodze, na której znienacka pojawia się ograniczenie do 50 km/h, a zaraz za nim jest fotoradar. Nietrudno powrócić pamięcią do niedawnych jeszcze czasów, kiedy to straże gminne i miejskie traktowały fotoradary jak maszynki do zarabiania pieniędzy, a ich ustawienie było często dyktowane względami finansowymi a nie bezpieczeństwa. Każdy zaś mandat za przekroczenie prędkości wiązał się oczywiście z punktami karnymi.

W jaki sposób przypisuje się punkty karne?

Punkty karne przypisywane są do wykroczenia albo do przestępstwa drogowego. Jeśli kierowca nie przyjmie mandatu karnego, sprawę kieruje się do sądu, a punkty karne wpisywane są jako tzw. wpis tymczasowy. Jeśli sąd zarejestruje wyrok skazujący, punkty są dopisywane jako ostateczne. Jeśli sąd uzna, że kierowca jest niewinny, punkty z wpisu tymczasowego są kasowane.

Policjanci oraz funkcjonariusze innych organów uprawnionych, np. Straży Miejskiej albo Inspekcji Transportu Drogowego, mogą naliczać tylko taką liczbę punktów, jaka jest określona przez prawo za konkretne zdarzenie. Prawo dokładnie ustala także, jak sumuje się punkty za kilka wykroczeń (o tym dalej).

Funkcjonariusze nakładający na kierowcę mandat mają obowiązek przyznać od razu odpowiednią liczbę punktów karnych. Wyjątkiem jest pouczenie, w którym kierowca unika mandatu i punktów.

Maksymalna liczba punktów, jaką może uzyskać kierowca to dwadzieścia cztery. Wyjątkiem są młodzi kierowcy, którzy w ciągu pierwszego roku od uzyskania prawa jazdy mogą uzyskać maksymalnie dwadzieściapunktów.

Niekonsekwencje w przyznawaniu punktów karnych

Zdawałoby się, że opisany powyżej system powinien działać bez zarzutu. Tak jednak nie jest
I są pewne, dość znaczne niekonsekwencje. Punkty karne i mandaty przyznawane są wedle dwóch taryfikatorów, które są załącznikami do różnych rozporządzeń.

Niektóre wykroczenia karze się wysokimi mandatami, równocześnie przyznając za nie niewielką ilość punktów karnych. I odwrotnie, są tez sytuacje, w których kierowca otrzymuje niski mandat, ale dużą liczbę punktów karnych. Można znaleźć także wykroczenia drogowe, za które policjant może wypisać mandat, ale nie może przyznać punktów, bo taryfikator tego nie przewiduje.

Co się dzieje po przekroczeniu maksymalnej dozwolonej liczby punktów karnych?

Wówczas komendant wojewódzki Policji wystąpi do organu, wydającego prawo jazdy o sprawdzenie kwalifikacji danego kierowcy. Zostanie on skierowany na kurs reedukacyjny (płatny 500 złotych i trwający 28 godzin) z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego. Dodatkowo osoba taka będzie kierowana na badania psychologiczne. Znacznie ostrzej będą traktowani młodzi kierowcy. Od chwili otrzymania uprawnień do kierowania pojazdami, będą oni na tak zwanym dwuletnim okresie próbnym. Jeśli w czasie jego trwania popełnią dwa wykroczenia, trafią na kurs reedukacyjny i na badania psychologiczne, a jeśli trzy – stracą prawo jazdy.

Zmiany w sumowaniu punktów

W 2017 roku Ministerstwo wprowadziło także zmiany, dotyczące sumowania punktów karnych za wykroczenia o podobnym charakterze. Maksymalna liczbapunktów karnych za jedno wykroczenie nie może przekroczyć dziesięciu. Ale znów nie oznacza to, że to maksymalna liczba, jaką może otrzymać kierowca w czasie jednej kontroli drogowej. Wystarczy, że popełni dwa diametralnie różne wykroczenia i za każde dostanie po dziesięć punktów karnych.

W przypadku popełnienia kilku podobnych wykroczeń – na przykład dotyczących niewłaściwego używania oświetlenia auta albo kilkakrotnego przekroczenia dopuszczalnej prędkości, prowadzący auto ukarany zostanie za jedno przewinienie, zazwyczaj to, za które przewidziana jest najwyższa ilość punktów karnych.

Spójrzmy teraz, za co można otrzymać punkty karne.

Przestępstwa drogowe

Popełnienie przestępstwa drogowego lub nieudzielenie pomocy ofiarom wypadku drogowego karane jest dziesięcioma punktami karnymi. Jazda autem pod wpływem alkoholu, narkotyków, albo innych środków odurzających również karana jest dziesięcioma punktami.

Spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego (kolizja drogowa) albo innego niż kolizja zagrożenia bezpieczeństwa ruchu karane jest sześcioma punktami.

Zachowanie wobec pieszych

Omijanie auta, które zatrzymało się na pasach, aby przepuścić pieszych, wyprzedzanie na przejściu dla pieszych, albo bezpośrednio przed nim, nieustąpienie pierwszeństwa pieszym będącym na pasach karane jest dziesięcioma punktami. Taka sama kara nakładana jest na kierowcę, który po skręcie w drogę poprzeczną i nie ustępuje pierwszeństwa pieszemu, znajdującemu się na przejściu. Dziesięć punktów karnych można otrzymać także za niezatrzymanie się, kiedy przez jezdnię przechodzi osoba niepełnosprawna.

Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu podczas cofania karane jest sześcioma punktami, a rozdzielenie kolumny pieszej – pięcioma.

Zachowanie się kierowcy wobec znaków i sygnałów drogowych

Ignorowanie sygnałów osoby uprawnionej do kontroli ruchu drogowego i niezatrzymanie się do kontroli karane jest ośmioma punktami karnymi.

Niezastosowanie się kierowcy do sygnałów świetlnych, na przykład przejazd skrzyżowania na czerwonym świetle, karany jest sześcioma punktami karnymi. Taka sama kara spotka kierowcę za niestosowanie się do poleceń policjanta, kierującego ruchem drogowym.

Ile punktów karnych można otrzymać za niestosowanie się do znaków drogowych?

Ignorowanie znaków zakazu: zakazu wjazdu B-2, zakazu ruchu w obu kierunkach B-1, zakazu skręcania w lewo B-21 lub w prawo B-22 karane jest pięcioma punktami.

Niestosowanie się do znaków nakazu jazdy C1 – C12 karane jest pięcioma punktami karnymi.

Niestosowanie się do znaku określających kierunki na pasach ruchu F10 (poziomego, malowanego na jezdni), czyli na przykład skręt z niewłaściwego pasa na skrzyżowaniu, a także niestosowanie się do znaków F15 – do F19, na przykład wjazd na oznaczony pas z przeciwnym kierunkiem ruchu pomimo podwójnej linii ciągłej albo wjazd na pas wyznaczony do ruchu rowerów, karane jest pięcioma punktami karnymi.

Niestosowanie się do znaków P8a – P8c, czyli poziomych strzałek kierunkowych (na przykład jazda na wprost z pasa przeznaczonego do skrętu) oraz wyprzedzanie pomimo podwójnej linii ciągłej P4 karane jest pięcioma punktami.

Niezastosowanie się do znaku B31, czyli nieustąpienie pierwszeństwa pojazdom jadącym z przeciwka karane jest czterema punktami.

Zignorowanie znaków B3 – B7, zabraniających wjazdu w określone miejsca autobusom, motocyklom, ciągnikom, czy też ciężarówkom, karane jest trzema punktami.

Niezastosowanie się do znaków B13 – B19, a więc na przykład wjazd autem z materiałami palnymi, pojazdem szerszym, dłuższym lub wyższym, niż określał to znak, jak również mającym większym nacisk na oś lub większą masę, niż określał to znak, karane jest dwoma punktami.

Niezatrzymanie się przed znakiem stop B20, nawet jeśli droga jest pusta, karane jest dwoma punktami.

Punkty karne można otrzymać także za zajęcie miejsca parkingowego dla niepełnosprawnego, oznaczonego znakiem D18 lub D18B z tabliczką T29, albo pionowym znakiem P18 lub P24. Kara to pięć punktów.

Jeden punkt karny otrzymają kierowcy, którzy niewłaściwie zaparkują swój pojazd, nie stosując się do znaków zakaz postoju, zakaz zatrzymywania się czy strefa ograniczonego postoju (zazwyczaj w centrach miast).

Ostro karane będą także osoby, które parkują na miejscu dla niepełnosprawnych, posługując się kartą parkingową dziadka, babci albo innej osoby. Za bezpodstawne posługiwanie się kartą parkingową będzie groziło siedem punktów karnych i mandat 800 złotych.

Niewłaściwe oświetlenie auta

Niewłaściwe korzystanie z oświetlenia samochodu także jest karane. Cztery punkty to kara za jazdę bez włączonych świateł. Dwa punkty to kara za jazdę bez odpowiedniego oświetlenia w warunkach zmniejszonej widoczności, a cztery – za jazdę bez świateł w tunelu.

Przekroczenie dopuszczalnej prędkości

W tym przypadku na punkty karne można liczyć także po otrzymaniu mandatu z fotoradaru.
Przekroczenie dopuszczalnej prędkości maksymalnej o więcej niż 50 km/h w terenie zabudowanym karane jest dziesięcioma punktami.

Przekroczenie dopuszczalnej prędkości (w terenie zabudowanym i niezabudowanym) od 11 do 20 km/h karane jest dwoma punktami, od 21 do 30 km/h – czterema, od 31 do 40 km/h – sześcioma, od 41 do 50 km/h – ośmioma, o więcej niż 50 km/h – dziesięcioma.

Nasza redakcja życzy wszystkim Czytelnikom, aby nigdy nie osiągnęli maksymalnego poziomu dwudziestu czterech punktów.

Michał Lisiak