Zapięcie pasów bezpieczeństwa jest jednym z obowiązków przed rozpoczęciem jazdy samochodem. Dotyczy on zarówno kierowcy, jak i pasażerów, przy czym to ten pierwszy odpowiada za jego dopilnowanie. Zobacz, ile wynosi mandat za brak pasów bezpieczeństwa i czy wiążą się z tym wykroczeniem również punkty karne.
W polskich przepisach obowiązek zapinania pasów bezpieczeństwa pojawił się w 1983 r. Początkowo dotyczył on jedynie kierowców i pasażerów na przednim siedzeniu oraz jazdy poza terenem zabudowanym. Po części wynikało to z faktu, że ówczesne samochody nie posiadały pasów bezpieczeństwa na tylnych siedzeniach. Przepisy te zostały znowelizowane w 1991 r. Od tego momentu obowiązek zapinania pasów bezpieczeństwa został rozszerzony na wszystkie miejsca w aucie oraz na wszystkie drogi.
Po co zapinać pasy bezpieczeństwa?
Powyższy przepis często jest przedmiotem ataku ze strony osób przeciwnych zapinaniu pasów bezpieczeństwa. Skarżą się, że pasy krępują ich ruchy czy też gniotą ubrania. Ponadto przepis ten niejako ogranicza ich prawa do wolności, narzucają odgórnie wykonanie określonych czynności. W końcu każdy powinien sam brać odpowiedzialność za swoje bezpieczeństwo i ponosić konsekwencje swoich decyzji. Argumentami są również przypadki z życia wzięte, w których osoba bez zapiętych pasów bezpieczeństwa wypadła np. przez przednią szybę z auta, dzięki czemu uratowała swoje życie, gdyż chwilę później jej samochód został zmiażdżony.
Przypadki takie jak najbardziej mogą mieć miejsce, ale należą one do rzadkości. W większości wypadków drogowych prawidłowo zapięte pasy bezpieczeństwa mogą uratować życie bądź zminimalizować poniesione obrażenia. Pamiętajmy też, za nasze bezpieczeństwo w momencie zderzenia odpowiada wiele elementów. Sama konstrukcja nadwozia, poduszki powietrzne, fotele i właśnie pasy bezpieczeństwa.
W momencie uderzenia z prędkością ok. 50-60 km/h masa osoby ważącej 70-80 kg wzrasta do kilku ton. Z taką siłą, gdy nie ma zapiętych pasów, może uderzyć o kierownicę, przednią szybę, a siedząc na tylnej kanapie w kierowcę bądź przedniego pasażera. Brak pasów może mieć swoje negatywne konsekwencje również podczas jazdy z niewielkimi prędkościami. Gwałtowe hamowanie bądź drobna stłuczka mogą spowodować, że uderzymy z dość dużą siłą o kierownicę czy np. deskę rozdzielczą.
Mandat za brak pasów bezpieczeństwa
Aby zminimalizować liczbę osób jeżdżących bez zapiętych pasów bezpieczeństwa, za takie wykroczenie wprowadzono sankcję karną w postaci mandatu oraz punktów karnych. Wysokość mandatu reguluje rozporządzenie w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń, znane pod nazwą „taryfikator mandatów”.
Według tego rozporządzenia za niekorzystanie z pasów bezpieczeństwa podczas jazdy grozi mandat w wysokości 100 zł. Tyle samo kierowca zapłaci za pasażerów bez zapiętych pasów bezpieczeństwa. Dodatkowo za naruszenie tego obowiązku kierowca otrzyma punkty karne. Dwa, gdy on sam nie zapnie pasów i cztery, gdy pasów nie zapnie któryś z pasażerów.
Co ciekawe, gdy podczas kontroli drogowej okaże się, że pasażer nie ma zapiętych pasów bezpieczeństwa, również i on może zostać ukarany mandatem w wysokości 100 zł. Raczej na nic zdadzą się tłumaczenia kierowcy, że nie wiedział on o tym fakcie. Do obowiązku kierowcy należy bowiem upewnienie się, że wszyscy zapięli swoje pasy bezpieczeństwa. Co więcej, gdy podczas zauważy on, że pasażer odpiął pas, powinien zwrócić mu uwagę, a nawet przerwać jazdę.
Kto nie musi zapinać pasów bezpieczeństwa?
Ustawodawca przewidział jednak sytuacje, w których można zrezygnować z zapinania pasów bezpieczeństwa. Przepisy pozwalają na to w przypadku:
1) osoby mającej orzeczenie lekarskie o przeciwwskazaniu do używania pasów;
2) kobiet o widocznej ciąży;
3) kierującego taksówką podczas przewożenia pasażera;
4) instruktora lub egzaminatora podczas szkolenia lub egzaminowania;
5) policjanta, funkcjonariusza Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Inspektora Kontroli Skarbowej, funkcjonariusza celnego i Służby Więziennej, żołnierza Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej – podczas przewożenia osoby (osób) zatrzymanej;
6) funkcjonariusza Biura Ochrony Rządu podczas wykonywania czynności służbowych;
7) zespołu medycznego w czasie udzielania pomocy medycznej;
8) konwojenta podczas przewożenia wartości pieniężnych;
9) osoby chorej lub niepełnosprawnej przewożonej na noszach lub w wózku inwalidzkim.
Wprawdzie kobieta w ciąży nie musi zapinać pasów, to jednak należy rozważyć wszystkie za i przeciw. Pasy bezpieczeństwa można bowiem tak poprowadzić, by nie uciskały na brzuch. Są także w sprzedaży specjalne adaptery, dzięki którym pas bezpieczeństwa nie będzie zagrażał płodowi.